ارتقاء کیفیت جدایش حبه انگور به کمک فناوری هوای فشرده

به گزارش سازمان خواربار جهانی (fao ) در سال 2009 کشور ایران با تولید سه ملیون تن انگور مقام هفتم را در بین کشورهای تولید کننده به خود اختصاص داده است. استان فارس با 8/20% از سطح زیر کشت تاکستان های کشور در جایگاه نخست قرار دارد. یکی از ابزار های مناسب جهت جداسازی دانه میوه ها که امروزه در دسترس است، استفاده از جت هوا است. هدف از این پژوهش فراهم آوردن شرایطی برای فرآوری بهتر آن در کارخانه های وابسته بود. بدین منظور دستگاهی طراحی گردید که بتواند حبه های انگور را با بیشترین درصد جدایش و کمترین درصد آسیب، از خوشه جدا کند. جهت تخمین نیروی مورد نیاز برای جدا شدن حبه انگور از خوشه و یافتن حداقل فشار باد مخزن، آزمایش کشش با دستگاه اینستران انجام گردید. نتایج این آزمایش برای دو رقم ریش بابا سفید و سیاه شیراز به ترتیب 44/2 و 78/2 نیوتن به دست آمد. مطابق مطالعات گذشته مقادیر اندازه گیری شده نیروی حاصل از جت هوا با افزایش قطر نازل از 5/2 به 5/4 میلی متر، از 42/2 به 07/7 نیوتن افزایش دارد. از این رو در این پژوهش اثر تیمارهای فشار باد مخزن (در سه سطح 55، 60 و 70 پوند بر اینچ مربع)، قطر نازل (در سه سطح 5/2، 5/3 و 5/4 میلی متر) و تعداد نازل (در دو سطح یک و دو عدد) بر روی درصد جدایش و آسیب حبه انگور دو رقم مذکور، بررسی شد. برای این منظور دستگاهی طراحی و ساخته شد. نتایج برای رقم ریش بابا نشان داد که درحالی که در قطر 5/2 میلی متر، تعداد نازل دو عدد و فشار psi 70، درصد جدایش 100% بود، اما درصد آسیب دیدگی در حدود 9% به همراه داشت. در قطر 5/4 میلی متر آسیب دیدگی وجود نداشت و بهترین درصد جدایش آن، در حالت دو نازل و فشار psi 70 بود. و برای رقم سیاه شیراز نتایج نشان داد که حداکثر جدایش در قطر mm 5/3، دو نازل و فشار psi 70 بود اما درصد آسیب حدود 6% را نیز به همراه داشت. همچنین مشاهده شد که در قطر 5/4 میلی متر آسیب دیدگی وجود نداشت و بهترین درصد جدایش آن در حالت دو نازل و فشار 60 و psi 70 بود و از آن رو که تأمین فشار psi 70 نیازمند هوای فشرده بیشتر در نتیجه کارکرد بیشتر کمپرسور و برق مصرفی بیشتر است، فشار psi 60 در اولویت قرار می گرفت.